De vier pijlers van werken aan weerbaarheid

Weerbaarheid: een breed begrip

Weerbaarheid is een breed begrip. Het betekent dat je in situaties die jij ervaart als grensoverschrijdend, kunt opkomen voor jezelf zonder dat je daarbij de grenzen van een ander overschrijdt. De doelgroepen waaraan weerbaarheid wordt gegeven zijn eveneens breed. Niet weerbaar zijn kan betekenen dat iemand de grenzen van een ander overschrijdt door bijvoorbeeld agressief gedrag te vertonen of dat iemand juist te sub assertief is.

Eigenlijk zijn er vier belangrijke pijlers bij het werken aan de vergroting van iemand weerbaarheid. Ze zijn alle vier noodzakelijk, mis je er één, zal je niet effectief zijn:

De eerste pijler: vergroting van eigenwaarde

Eigenwaarde, voldoende van jezelf houden, is een eerste voorwaarde. Als je jezelf niets waard vindt, dan is het moeilijk voor jezelf op te komen. Daarnaast: in veel vormen van grensoverschrijdend gedrag is groepsdruk aan de orde. Om je eigen weg te gaan, de verleiding om aan de wensen van de groep te voldoen te weerstaan, is een basis van eigenwaarde noodzakelijk.

Daarom kent elke goede weerbaarheidstraining ook werkvormen om te werken aan de vergroting van eigenwaarde.

De tweede pijler: leren herkennen en erkennen van je eigen grenzen

Hoe vaak gebeurt het dat je pas later bedenkt dat je iets hebt toegezegd aan een ander, bijvoorbeeld een dienst overnemen, en je dan achteraf pas bedenkt dat dit je toch niet goed uitkomt Of dat je jezelf voor je hoofd kan slaan omdat je jouw grenzen onvoldoende hebt aangegeven tegen een opdringerige collega. Dit zal cliënten of cursisten in eerbaarheidstrainingen waarschijnlijk vaak zijn overkomen. Iemand die zijn eigen grenzen niet herkent (en erkent), kan natuurlijk deze grens ook niet stellen.

De derde pijler: houding en uitstraling

Een rechte rug en een lage adem zorgen er niet alleen voor dat je je vrolijker en steviger voelt, maar ook dat je minder snel slachtoffer wordt van grensoverschrijdend gedrag. En omdat voorkomen beter is dan genezen is dit de derde pijler.

De vierde pijler: vergroting van handelingsalternatieven

Zo komen we bij de vierde pijler: het vergroten van handelingsalternatieven. In elk begeleidingstraject gericht op de vergroting van weerbaarheid, in elke weerbaarheidstraining, wordt geoefend met verschillende manieren van voor jezelf op te komen. Oefenen heeft echter weinig zin als niet ook aan de andere drie pijlers gewerkt wordt.