Agressief gedrag
Agressie is specifiek gedrag dat iemand (on)bewust kan inzetten om iets duidelijk te maken, om iets kapot te maken of zelfs een ander schade toe te brengen. Er zijn veel verschillende theorieën die beschrijven waaruit agressie haar oorsprong vindt. De twee belangrijkste stromingen hiervan zijn de psychoanalyse en gedragsmatige agressie.
Gedragsmatige agressie is een op zichzelf aangeleerde gewoonte. Het gedrag wordt afgekeken, gekopieerd of aangeleerd door mensen waar de agressor mee omgaat (of is gegaan). Vanuit de psychoanalyse gelooft men dat driften een persoon tot agressie aanzetten, een voorbeeld hiervan is agressie uit overlevingsdrang.
In de praktijk zien we dat er altijd meerdere personen betrokken zijn bij agressie. Agressie roept immers agressie op. Wordt er op gepaste wijze gereageerd, dan is de kans groot dat de agressie gede-escaleerd kan worden.
Agressie op de werkvloer
Er zijn 3 vormen van agressie op de werkvloer. Verbaal, fysiek en psychisch geweld. We spreken over agressie op de werkvloer wanneer buitenstaanders, collega’s of zelfs werkgevers zich agressief of gewelddadig gedragen naar werknemers binnen het bedrijf.
Bij verbaal geweld gaat het om het uitschelden en/of beledigen van personen. Onder fysiek geweld scharen we het schoppen, slaan en het dreigen met een wapen. Bij psychisch geweld spreken we eerder over het bedreigen, intimideren of het onder druk zetten van het slachtoffer ofwel hun thuissituatie.
Gezondheidsklachten door fysiek geweld zijn makkelijk te zien of te begrijpen, maar er kunnen ook klachten door verbaal of psychisch geweld ontstaan. Zo kunnen er hevige angstgevoelens ontstaan, slaapproblemen, maagklachten of stressgevoelens.
Agressie in de zorg
Helaas kampen veel zorgmedewerkers met agressie op de werkvloer. Eerder vertelden we al dat agressie voortkomt uit eventueel onbewust gedrag. Dit werkt twee kanten op. Agressie in de zorg kan door onbewust gedrag juist zijn oorsprong vinden.
Een voorbeeld: In sommige gevallen speelt de hoge werkdruk een rol bij agressieactivering. De persoonlijke aandacht voor patiënten schiet er vanwege onderbezetting of administratie bij in. Deze factoren zorgen ervoor dat patiënten, cliënten of hun familieleden zich niet gezien voelen en hier op een agressieve manier op reageren.
Weten waar agressief gedrag vandaan komt (bewust of onbewust) is van groot belang. Door dit te weten, is het gedrag gemakkelijker te de-escaleren en in de toekomst te voorkomen.
Agressie tegen hulpverleners
De cijfers liegen er niet om. Onderzoek laat zien dat er een toename is van geweld tegen hulpverleners. Uit een recent onderzoek bleek dat 636 politieagenten in 2018 te maken had met agressief gedrag door (verwarde) personen.
Uit ditzelfde onderzoek werd duidelijk dat in 2019 zelfs 790 politieagenten te maken kregen met agressie, dat is dus een stijging van 24% ten opzichte van het jaar ervoor. En dan te bedenken dat de agressie tijdens de demonstraties omtrent de coronamaatregelen nog een stuk erger is…
We spraken tot nu toe slechts over politieagenten, maar we moeten niet vergeten dat er talloze andere hulpverleners te maken krijgen met agressie tijdens hun werk. Hulpverleners zoals boa’s, brandweerlieden, ambulancepersoneel, verpleegkundigen, schuldsaneerders en zelfs het personeel van de wegenwacht. Het is essentieel dat deze hulpverleners leren hoe om te gaan met de agressie waar zij vrijwel dagelijks mee te maken krijgen.
bron: jaarcijfers Geweld Tegen Politieambtenaren (GTPA)
Agressie bij dementie
Een van de symptomen van dementie kan agressie zijn. Agressief gedrag komt in elk stadia van deze ziekte voor en is niet persoonlijk bedoeld. Een dementerend mens kan op de meest onverwachte momenten schelden, bedreigen, schoppen, slaan of bijten. Daar kunnen ook hun naasten slachtoffer van worden. Agressie bij dementie is in alle gevallen onbewust gedrag van de patiënt.
Een demente wordt met zijn eigen afhankelijkheid en onvermogen geconfronteerd. Hij begrijpt de meeste situaties niet meer en kan deze niet meer beoordelen. Ook kan hij zich bedreigd voelen en voelt de afhankelijkheid als vernederend.
Agressie bij dementie doet zich in veel van de gevallen voor tijdens de lichamelijke verzorging. Het kan zijn dat de demente zich schaamt, omdat hij zichzelf niet meer kan afdrogen na het douchen of niet meer alleen naar het toilet kan.
Agressie bij demente personen valt te voorkomen door niet te gehaast te zijn bij het uitvoeren van verschillende taken. Bij de demente gaat alles niet meer zo snel als voorheen en reageren vaak slecht op haast en ongeduld. Vaak worden er goedbedoelde pogingen om taken/dingen uit handen te van de demente, maar dit kan dan averechts uitpakken. Het gevoel de taken niet meer zelfstandig te kunnen wordt dan versterkt.
Wil je anderen leren omgaan met agressie?
Wil je leren om een goede agressie-regulatie training opzetten? Om aan het agressie- en veiligheidsbeleid werken binnen een organisatie?
Wil je goed omgaan met agressief gedrag, wil je meer weten over het de-escaleren van agressief gedrag, of wil je hier juist een professionele en adviserende rol in uitvoeren? De opleiding tot Trainer Agressiehantering is van waarde voor hen die zich binnen hun eigen organisatie of externe opdrachtgevers willen bezighouden met alle zaken die betrekking hebben tot agressiehantering.
Een opleiding bij Pons Academie
Bij Pons Academie ontvang je persoonlijke begeleiding tijdens en na de opleiding om de stof snel eigen te maken en er op de beste manier mee te werken.
Zeker weten dat dit de opleiding is voor jou? Neem dan contact op met Arno en Berendineke voor een vrijblijvend studieadvies.